TA'LIM, TARBIAH DAN TAZKIYAH

Tarbiah adalah program nadi bagi PAS. Apa itu tarbiah? Apa kaitannya kalimah itu dengan ta'lim dan tazkiyah?

Kalimah tarbiah di dalam PAS mempunyai makna yang luas. Ia juga telah merampas makna tazkiyah dan ta'lim pada sesetengah keadaan. Ringkasnya, apa sahaja program yang berunsur keagamaan, peringatan, fikrah, ilmu, nilai ibadah maka dipanggil program tarbiah. Qiamullail yang lebih dekat dengan tazkiyah adalah tarbiah. Usrah yang boleh jadi tazkiyah, boleh jadi ta'lim, dipanggil tarbiah. Kuliah haraki yang keseluruhannya berbentuk penyampaian sehala, turut dinamakan tarbiah.

Secara literasi, ta'lim bermaksud mengajar atau pengajaran. Tazkiyah penyucian. Tarbiah pendidikan. Antara mengajar, mendidik dan menyuci mempunyai makna-makna yang sama dan beza. Apabila Tarbiah di dalam PAS membawa makna yang luas, program yang sepatutnya mempunyai label khusus telah dilabelkan secara umum dengan label tarbiah.

Kesannya, ahli PAS terkeliru antara ta'lim, tazkiyah dan tarbiah. Lanjut, mereka turut terkeliru dengan kepentingan dan matlamat ta'lim, tazkiyah dan tarbiah. Sedangkan terdapat perbezaan besar pada ketiganya.

PAS, pada fikiran saya, perlu mengasingkan ketiga-tiga perkara ini agar perjalanan "tarbiah PAS" dapat dilakukan secara lengkap, bersepadu dan teratur. Sekurang-kurangnya pada penggunaan label sebenar supaya matlamat jelas.

Tidak mungkin pentarbiahan berjaya, jika pembelajaran terhadap ilmu-ilmu agama tidak diprogramkan secara baik. Tidak juga berjaya pentarbiahan dan penyucian jiwa, jika ahli tidak berminat langsung untuk mengikuti program ta'lim. Ta'lim bukan tiada di dalam PAS, tetapi tidak diatur baik.

Malang seribu kali malang, jika ada ahli PAS yang melihat pengajian di surau dan masjid sebagai program kelas kedua, tidak berjiwa 'perjuangan' dan tidak penting. Ia berlaku kerana mereka tidak memahami kepentingan ta'lim dalam pentarbiahan. Malah ada yang menilai kesusahan menghadiri mesyuarat parti, jauh lebih bersifat 'jihad' berbanding kesusahan mengaji agama di surau dan masjid. Betulkah begitu?

Bagi saya, itu tidak betul.

Ta'lim adalah asas pada tarbiah, kerana pada ta'lim ada ilmu yang tersusun. Jika ta'lim ditinggalkan, maka dibimbangi hanya akan menghasilkan jem yang hebat.